του Χρήστου Κόνιαρη *
Η αντιμετώπιση της υγείας ως εμπορεύσιμο προϊόν στη χώρα μας και η συνύπαρξη των ιδιωτών μέσα στο δημόσιο σύστημα υγείας αποτελούν δομικά στοιχεία του συστήματος από τα σπάργανα του. Σήμερα επιχειρείται από διάφορες πλευρές να εμφανιστεί ότι η εμπλοκή των ιδιωτών στο ΕΣΥ και οι συμπράξεις του Δημόσιου συστήματος Υγείας με ιδιώτες είναι μια πολιτική επιλογή που θα επιχειρηθεί να εφαρμοστεί για πρώτη φορά στη χώρα μας. Δυστυχώς αυτοί οι ισχυρισμοί μικρή σχέση έχουν με την πραγματικότητα.
Η συγκρότηση του ΕΣΥ στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, παρά τις ελπίδες που δημιούργησε αρχικά, δεν κατάφερε ποτέ να ανατρέψει αυτή την κατάσταση. Αντίθετα, στα χρόνια που ακολούθησαν και ιδιαίτερα την δεκαετία του 90 οι ιδιωτικές εμπορευματικές σχέσεις και οι ιδιωτικοποιήσεις τμημάτων του Δημόσιου συστήματος υγείας διευρύνονται και λειτουργούν ως σαράκι που κατατρώγει το σύστημα υγείας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια τεράστια οικονομική αιμορραγία του συστήματος μεταφέροντας τεράστια κέρδη στις τσέπες των ιδιωτών, ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις αλλά και τεράστιες επιβαρύνσεις στις τσέπες των πολιτών. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας στη χώρα μας είναι τεράστιες ενώ δεν συγκρίνονται με τις αντίστοιχες σε άλλες χώρες της ΕΕ αφού ξεπερνούν σε ποσοστό το 35% των δαπανών υγείας.
Μπορεί αρχικά στο νεοσύστατο ΕΣΥ η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας να αποτέλεσε το προνομιακό πεδίο για την δράση των ιδιωτών όμως στη συνέχεια μια σειρά υπηρεσίες και τομείς μπήκαν στο στόχαστρο ενός κρατικοδίαιτου και αδηφάγου ιδιωτικού τομέα. Σε πρώτη φάση οι διαγνωστικές εξετάσεις στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παραδόθηκαν σε ιδιώτες και ακολούθησε η υφαρπαγή των υποστηρικτικών υπηρεσιών των νοσοκομείων με την είσοδο των ιδιωτικών συνεργείων. Στη συνέχεια η λειτουργία των ιδιωτικών ιατρείων μέσα στα νοσοκομεία νομιμοποίησε τις ιδιωτικές εμπορευματικές σχέσεις μέσα στο σύστημα και μετέφερε νέα βάρη στις πλάτες των πολιτών.
Η εφαρμογή των μνημονίων, εκτός από την δραματική μείωση της χρηματοδότησης του Δημόσιου Συστήματος υγείας και του ανθρώπινου δυναμικού που υπηρετούσε στο σύστημα, συνοδεύτηκε με την πλήρη διάλυση των δημόσιων δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και την πλήρη εκχώρηση των ιατρικών και διαγνωστικών εξετάσεων στους ιδιώτες.
Ταυτόχρονα, υπηρεσίες που απέμεναν μέχρι τότε στο δημόσιο σύστημα περνούν σταδιακά, άμεσα ή έμμεσα, σε ιδιώτες με διάφορες μορφές (ιδιωτικά συνεργεία, αναθέσεις υπηρεσιών, αγορά αναλωσίμων με συνοδό εξοπλισμό στα εργαστήρια κλπ).
Οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι κυβερνήσεις μέσω των μνημονίων είχαν ως στόχο ένα πλήρως εμπορευματοποιημένο και ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας. Στην κατεύθυνση αυτή διαμορφώνεται το πλαίσιο για την σταδιακή απόσυρση του κράτους από την χρηματοδότηση της υγείας μέσω της ΕΣΑΝ Α.Ε (στη συνέχεια ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε), για τη λειτουργία των μονάδων υγείας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, για την αλλαγή του νομικού καθεστώτος λειτουργίας των μονάδων υγείας, για την παραχώρηση σε ιδιώτες νοσηλευτικών κλινών, εργαστηρίων και χειρουργείων.
Ταυτόχρονα, επιχειρείται με ένα βίαιο τρόπο να τεθούν εμπόδια στην πρόσβαση των πολιτών στα νοσοκομεία μέσω της καθιέρωσης των θεραπευτικών πρωτοκόλλων (DRGs), του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και της λειτουργία των ΤΟΜΥ.
Τα νομοθετικά πλαίσια για αυτές τις παρεμβάσεις ξεκίνησαν με τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και συνεχίστηκαν με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η άνοδος της ΝΔ στην διακυβέρνηση, η κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων ιδεών έδωσε νέα ώθηση προκειμένου αυτά τα σχέδια να μπουν σε εφαρμογή. Μέσα σε αυτό το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο κινούνται σήμερα μέτρα και πολιτικές που βρίσκονται σε εξέλιξη ή που τώρα ξεκινά η εφαρμογή τους.
Η υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος για την είσοδο των DRGs σε 18 Νοσοκομεία ξεκίνησε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και προχωρά με γρήγορους ρυθμούς από την σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ.
Η εφαρμογή των ΤΟΜΥ που αποτελούσε μνημονιακή δέσμευση, παρά τις αντιρρήσεις που εξέφραζε η ΝΔ ως αξιωματική αντιπολίτευση, συνεχίζεται και το επόμενο χρονικό διάστημα θα χρησιμοποιηθεί ως όχημα για να μπει κόφτης σε παροχές στις υπηρεσίες υγείας.
Οι ιδιώτες στο χώρο των εργαστηρίων αποκτούν νέα προνόμια αφού φαίνεται ότι το σύστημα της αγοράς αναλωσίμων με συνοδό εξοπλισμό περνά σε νέο επίπεδο με την εφαρμογή των ΣΔΙΤ.
Τέλος οι ιδιωτικές εμπορευματικές σχέσεις που διαπερνούσαν το σύστημα με το θεσμό των ιδιωτικών απογευματινών ιατρείων, τα ιδιωτικά ιατρεία πανεπιστημιακών, στρατιωτικών, τα φακελάκια κλπ διευρύνονται αν υλοποιηθούν οι εξαγγελίες για είσοδο ιδιωτών σε ιατρεία, διαγνωστικά εργαστήρια και χειρουργεία μέσα στα δημόσια νοσοκομεία.
Προκειμένου να διευκολυνθούν όλες αυτές οι αλλαγές και να μετατραπούν τα νοσοκομεία σε πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενες μονάδες προωθείται η αλλαγή του νομικού χαρακτήρα των νοσοκομείων και η μετατροπή τους από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ.
Είναι υποκριτικό να διαμαρτύρεται σήμερα η αξιωματική αντιπολίτευση για τις επιλογές της ΝΔ, να μετατρέψει το νέο νοσοκομείο της Κομοτηνής σε ΝΠΙΔ όταν ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε την λειτουργία του Νοσοκομείου Σαντορίνης ως ΝΠΙΔ, ξεκίνησε την εφαρμογή των DRGs, και των ΤΟΜΥ και διατήρησε τα ιδιωτικά συνεργεία και τις αναθέσεις υπηρεσιών σε ιδιώτες.
Το σκηνικό αυτό συμπληρώνεται από την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων στις μονάδες υγείας με τον περιορισμό της σταθερής εργασίας και την μαζική είσοδο των ελαστικών εργασιακών σχέσεων.
Η εφαρμογή αυτών των πολιτικών αμφισβητεί τη δυνατότητα των πολιτών και ιδιαίτερα των πιο φτωχών λαϊκών στρωμάτων να έχουν πρόσβαση στο πιο πολύτιμο κοινωνικό αγαθό, την υγεία.
Η Αριστερά δεν μπορεί να παραμείνει πλέον στις διαπιστώσεις και τις εκφωνήσεις. Πρέπει τώρα να πάρει πρωτοβουλίες προκειμένου να διαμορφωθεί ένα μεγάλο λαϊκό κίνημα που θα αναστρέψει την κατάσταση, θα επαναφέρει τις υπηρεσίες υγείας στο δημόσιο, θα κατοχυρώσει το δικαίωμα της υγείας ως κοινωνικό αγαθό και θα επιτρέψει στα λαϊκά στρώματα να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
* Ο Χρήστος Κόνιαρης είναι υγειονομικός, μέλος του Αριστερού Ρεύματος
Αναδημοσίευση από τη σελίδα του Αριστερού Ρεύματος
